تكنيك كنترل و توليد بدون عيب ( ZQC )

امروزه تقريباً در تمامی شركتها و كارخانجات واحدی به نام واحد كنترل كيفيت يا QC وجود دارد . وظيفه اين واحدها بازرسی نهايی محصول و يا بازرسی محصولات نيمه ساخته در حين توليد است . برخی از آنها نيز از طريق كنترل آماری فرايند (SPC) سعی در كنترل كيفيت محصولات خود دارند ولی متاسفانه كمتر شركتی (بخصوص در ايران) به فكر اصلاح فرايندها به گونه ای است كه اساساً محصول معيوبی در آن توليد نشود .

هدف ZQC توليد محصولاتی با خرابی صفر است .

 چرا خرابی صفر !؟

 1- نگهداشتن رضايت و وفاداری مشتری است .

2- يك خرابی در محصولات يك شركت می تواند ضرر مالی فراوانی به آن شركت بزند . به فرض شما از شركت X  ، يك تلويزيون خريد كرده ايد و خراب باشد شما نه تنها تلويزيون را با يك تلويزيون شركت ديگر تعويض می كنيد بلكه برای خريد ديگر محصولات آن شركت رغبت كمتری خواهيد داشت و اين موضوع را به آشنايان و دوستان منتقل می كنيد در واقع از آن شركت به بدی ياد می كنيد .

3- يك خرابی مستلزم هزينه است .

4- محصولات بدون عيب ، يك پارامتر كليدی رقابت است .

5- جلوگيری از صرف هزينه هايی چون ضايعات محصول ، دوباره كاريهاو توقف خط توليد است .

 چهار عنصر ZQC

1- عنصر اول بازرسی منشائی ، فيدبك سريعی را ايجاد می كند قبل از اينكه فرايند به اتمام برسد مانع از اشتباهات به خرابيها تبديل شود .

2- عنصر دوم اين سيستم بازرسی 100% است .به زبان ديگر بازرسی منشائی بر روی تك تك محصولات انجام می شود . و يك نمونه گيری آماری نيست .

3-  فيدبك سريع در اين سيستم باعث رفع عيب با سرعت ، كه محصولات معيوبی توليد نشود .

4- استفاده از پوكا- يوكه ، به جای اعتماد بر افراد كه ممكن است اشتباهاتی را ناديده بگيرند از ابزار پوكا- يوكه ( سنسورها ) كه بر روی ماشينها نصب می شود استفاده می شود .

 سيستم های پوكا – يوكه

به سه عمده گروه تقسيم می شوند:

گروه اول : سنسورهای تماس فيزيكی (لمس فيزيكی محصول)

گروه دوم : سنسورهای انرژی (در هنگام خطا به جای تماس فيزيكی از انرژی استفاده می شود سنسورهای ناحيه ای و فاصله ای و ....)

گروه سوم :سنسورهای ابزار كنترل كننده تغييرات شرايط فيزيكی ( فشار ، دما ، ترمومترها و ترميستورها و...)

لازم نيست از ابزارات گران قيمت در اين سيستم استفاده كنيد خيلی از اين ابزارات را ميتوان با اپراتورها و مونتاژكارها و كسانی كه خط توليد را می شناسند به سادگی تهيه كرد.

اين مطالب در حد آشنايی با اين سيستم است برای اطلاعات بيشتر به منابع زير رجوع كنيد اميدوارم مطالب مفيدی برای شما دوستان باشد .

منابع : كتاب دكتر شينگو  با نام ZQC بازرسی منشائی و سيستم های پوكا-يوكه

تكنيك كنترل و توليد بدون عيب ( سازمان توسعه بهروری آمريكا ) ترجمه مهندس بهنام فرقانی